नयाँ दिल्ली ( एएनआई )चीन र एशियामा अनुसन्धानको लागि बनेको नयाँ दिल्लीस्थित थिंक(ट्याङ्क समुहले एक अन्तर्राष्ट्रिय शैक्षिक सम्मेलन आयोजना गरेको छ । जुन सम्मेलनमा ठूलो संख्यामा चीनमा अध्ययन गर्ने चिकित्सकहरूको समेत सहभागिता थियो। ।नयाँ साइनोलोजी ग्लोबल सम्मेलन नया दिल्लीमा भएको छ ।
त्यसमा उठेको बहस ‘नयाँ युग’मा बेइजिङको महाशक्तिको महत्वाकांक्षा र वक्ताहरूले चीनसँग सम्बन्धित विभिन्न विषयहरूमा गहिरो र विस्तृत रूपमा छलफल गरेका थिए । जसमा चिनियाँ विदेश नीति, चीनको सैन्य आधुनिकीकरण, भारत चीन सीमा विवादको भविष्य, चिनियाँ गुप्तचर सेवा, इन्डो प्यासिफिकमा चीनको सैन्य पदचिह्न लगायतका विषयहरू पनि बहस भएका थिए। त्यो मात्रै होइन पूर्वी एसिया र सी जिनपिङको नेतृत्वमा चीनमा सम्भ्रान्त राजनीतिको भविष्य,लगायतका बिषयमा बिचार बिमर्श भएको कुरा सम्मेलनपछिको प्रेस विज्ञप्तिमा जानाकारी दिइएको छ ।विशेष रूपमा, सम्मेलनमा अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा ख्यातिप्राप्त विद्वानहरू जस्तै डा लान्स लिआङ्पिङ गोर वरिष्ठ अनुसन्धान फेलो, पूर्वी एशियाली संस्थान, नेशनल युनिभर्सिटी अफ सिंगापुर प्रो हिदेशी तोकुची अध्यक्ष, रिसर्च इन्स्टिच्युट फर पीसएन्ड सेक्युरिटी डा लिनान भिजिटिङ सिनियर रिसर्च इन्स्टिच्युट प्रा नील थोमस फेलो, सेन्टर फर चाइना एनालिसिस, एशिया सोसाइटी पॉलिसी इन्स्टिच्युट, डाजोहान लागरकभिस्ट चिनियाँ भाषाका प्राध्यापक, स्टकहोम विश्वविद्यालय लेफ्टिनेन्ट जनरल प्रवीण बक्षी पूर्व पूर्वी सेना कमाण्डर, भारतीय सेना, श्री लुकास मायर्स वरिष्ठ दक्षिण पूर्वी एसियाका लागि सहयोगी,डा विल्सन थिए ।
भारतीय कूटनीतिज्ञ अशोक कान्था चीनका लागि पूर्व भारतीय राजदूत डा सिन्जी यामागुची वरिष्ठ रिसर्च फेलो, एनआईडीएस, जयदेव रानाडे अध्यक्ष, सेन्टर फर चाइना एनालिसिस एण्ड स्ट्राटेजी, डा जगन्नाथ पाण्डा प्रमुख, दक्षिण एशिया र इन्डो प्यासिफिक अफेयर्सका लागि स्टकहोम केन्द्र, स्वीडेन डा रुपाचन्द निर्देशक, ट्रेड, इन्भेष्टमेन्ट एण्ड इनोभेसन डिभिजन, डा बालीदीपक प्राध्यापक, सेन्टर फर चाइनिज एण्ड साउथ ईस्ट एसियन स्टडिज, र क्लाउड अर्पी डिस्टिंग्युइड फेलो, सेन्टर अफ एक्सीलेन्स फर हिमालयन स्टडिज शिव नाडर विश्वविद्यालय पनि सम्मेलनमा उपस्थित हुनुभएको थियो ।उद्घाटन समारोहमा भारतीय कूटनीतिज्ञ एबम पूर्ब भारतीय बिदेश सचिब श्याम शरण ले सम्बोधन गर्नुभएको थियो, उहांले चिनियाँ विदेश नीतिलाई सद्भाव हासिल गर्न प्राथमिकता दिन निर्देशन दिने राजनीतिक सोचको विस्तृत विवरण दिनु भएको थियो । प्रेस विज्ञप्तिमा भनिएको छ, राजदूत सरणले चीनको उदयको संक्रमणको विस्तृत विवरण दिनुभएको थियो उनीहरुको एक थप दृढ र उत्तेजक विशेषता रहेको छ उहाले चीनको आन्तरिक विकासलाई आफ्नो विदेश नीति र विश्वव्यापी मञ्चमा रहेको मुद्रासँग जोड्नुपर्ने आवश्यकतामा जोड दिनुभएको थियो । ‘हाउ चाइना सिज द वर्ल्ड’ शीर्षकको पहिलो सत्रले बेइजिङको विदेश नीति र विश्वभरका कूटनीतिक प्रयासहरूलाई डिकोड गरेको थियो भने विद्वानहरूले द्विपक्षीय र बहुपक्षीय स्तरका क्षेत्रहरूमा विदेश नीति अभ्यास चलाउने मुख्य सिद्धान्तहरू पहिचान गरेर त्यसबारेमा उनीहरुले बिचार बिमर्श गरेका थिए ।सम्मेलनमा, सत्रको उद्घाटन मुख्य भाषण लान्स लियाङपिङ गोरले दिएका थिए जसले चीनको परराष्ट्र नीति संयन्त्र, निर्णय लिने यसको नोकरशाही दृष्टिकोण र एजेन्सीहरूले कसरी पार्टी दिशानिर्देशहरू व्याख्या र कार्यान्वयन गर्छन् भन्ने बारे विस्तृत जानकारी दिएका थिए । दोस्रो सत्रमा ‘हाउ चाइना सेल्फ सेल्फ र यसको इन्ट्रेस्ट्स–सेफ’मा इन्डो–प्यासिफिकको सामुद्रिक क्षेत्रका प्रविधिहरूमा केन्द्रित हुँदै चिनियाँ सैन्य शक्तिलाई परियोजना र अभिवृद्धि गर्न तैनाथ गरिएका रणनीति र नीतिहरूको विश्लेषण गरिएको समेत प्रेस नोटमा जनाइएको छ ।
उल्लेखनीय रूपमा, सैन्य आधुनिकीकरणमा चिनियाँ राज्य स्वामित्व भएका उद्यमहरूको प्रभुत्व र भारत चीन सीमामा शक्ति सन्तुलनमा उनीहरूको प्रभावलाई भारतीय सशस्त्र सेनाका तीनवटै सेवाका चिकित्सकहरूले सम्बोधन गर्नुभएको थियो । छलफलले सीमा विवाद तार्किक टुङ्गोमा पुग्न नसकेको र भारतले लामो समयका लागि उनीहरुसंग भिडन्तको लागि तयार हुनुपर्ने निष्कर्ष निकालेको छ । क्लाउड अर्पीको विशेष सम्बोधनले भारत चीन समीकरणमा तिब्बत र बौद्ध धर्मको भूमिका र कार्डमा भारतको महत्त्व रहेको विशेष प्यानलले चारै क्वाडमा भारतको भूमिका महत्वपूर्ण रहेको उल्लेख गरेका थिए .सम्मेलनमा दोस्रो दिन बीआरआई परियोजनाहरू मार्फत आफ्नो आर्थिक हितलाई अगाडि बढाउने र विश्वव्यापी आपूर्ति शृङ्खलाहरूमा आफ्नो प्रभुत्व कायम राख्न बेइजिङको चालचलनहरूमा केन्द्रित थियो। प्यानलहरूले चीनबाट टाढा आपूर्ति शृङ्खलाहरूको विविधीकरणलाई रोक्न खटिएका चिनियाँ रणनीतिहरूको मूल्याङ्कन गरे र भारत र आसियानको आवश्यकता व्यक्त गरेका थिए । उनीहरुले सामूहिक रूपमा चीनको विश्वव्यापी प्रभुत्वको प्रतिरोध गर्नुहोस् भन्दै सम्मेलनमा वक्ताहरूले चिनियाँ अर्थतन्त्रमा विशेष गरी स्मार्ट उत्पादन, नवीकरणीय ऊर्जा र नेटवर्कहरूमा प्राविधिक अनुप्रयोगहरूको विस्तृत दायरालाई पनि समेटेका थिए र त्यो पनि बहसको बिषय बनेको थियो ।‘हाउ द प्रिन्स गभर्न्स चाइना बिटविन पॉलिसी एन्ड पोलिटिक्स’ विषयक अन्तिम सत्रले चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टी सीपीसी को गुप्तचर सेवाहरूमार्फत आफ्नो अधिकार विस्तार गर्ने तरिकाहरूका साथै प्रान्तीय स्तरमा नीति कार्यान्वयनमा जोड दिएको थियो।श्री जयदेव रानाडेले चिनियाँ गुप्तचर सेवाहरूको नेटवर्क र कार्यनीति र चीनमा असहमति र राजनीतिलाई व्यवस्थापन गर्न विगत केही दशकहरूमा कार्यरत संयुक्त मोर्चा कार्य विभागको महत्त्वबारे मुख्य बिचार राखेका थिए प्रेस विज्ञप्तिमा भनिएको छ।सम्मेलनको अन्तिम मुख्य भाषण नील थमस द्वारा दिइएको थियो। उनले सीपीसीमा गुटहरू उनीहरुबीचको सम्भावित शक्ति संघर्षबाट बच्न निकट भविष्यमा सी जिनपिङले आफ्नो उत्तराधिकारी छान्ने सम्भावना नरहेको बताए।
