मस्को, ११ चैत (एएफपी)मस्को कन्सर्ट हलमा भएको नरसंहारमा एक सय ३० भन्दा बढी व्यक्तिको मृत्यु भएपछि रुसले आइतबार राष्ट्रिय शोक दिवस मनाएको छ । इस्लामिक स्टेट (आइएस) समूहले जिम्मेबारी लिएको हमला युरोपमा सबैभन्दा घातक हमला थियो । रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले युक्रेनमा भाग्ने प्रयास गरिरहेका चार बन्दुकधारीलाई पक्राउ गरिएको जानकारी दिँदै ‘बर्बर आतङ्ककारी हमला’ पछाडि संलग्न रहेकाहरूलाई सजाय दिने वाचा गर्नुभएको छ । किएभले कुनै पनि सम्बन्धलाई दृढतापूर्वक अस्वीकार गरेको छ । युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले पुटिनले आफूहरूमाथि दोष थोपर्ने प्रयास गरेको आरोप लगाउनुभएको छ । सार्वजनिक टेलिभिजन च्यानल रसिया २४ ले आइतबार बिहान भनेको छ, “यो मानवीय त्रासदीमा आफ्ना प्रियजनहरू गुमाउनेहरूसँग सम्पूर्ण मुलुक शोकमा छ ।” पुटिनले आक्रमणबारे आफ्नो पहिलो सार्वजनिक टिप्पणीमा इस्लामिक स्टेटले लिएको जिम्मेबारीको दाबीको सन्दर्भलाई जोड्नुभएन । शुक्रबार साँझ मस्कोको उत्तरी उपनगर क्रास्नोगोर्स्कमा रहेको क्रोकस सिटी हलमा छद्मवेशी बन्दुकधारीहरूले आक्रमण गरी भवनमा आगो लगाएका थिए । आक्रमणमा कम्तीमा एक सय ३३ जनाको मृत्यु भएको छ । जिहादी समूहले आक्रमणको दाबी गर्दै शनिबार एक टेलिग्राम च्यानलमा लेखेको छ, “‘इस्लामसँग लड्ने मुलुकहरू’ सँग ‘भयानक युद्ध’ को हिस्साका रूपमा ‘मसिनगन, एउनटा पेस्तोल, चक्कु र फायरबमले सुसज्जित चार आइएस लडाकूद्वारा गरिएको थियो’ ।” एसआइटिई गुप्तचर समूहका अनुसार बन्दुकधारीहरूले गोली हानेको करिब एक मिनेट र आधा मिनेट लामो भिडियो सामान्यतया आइएसले प्रयोग गर्ने सामाजिक सञ्जाल खाताहरूमा पोस्ट गरिएको छ । उक्त भिडियो कन्सर्ट स्थलको लबीबाट खिचिएको जस्तो देखिन्छ । यसमा धमिलो अनुहार र अस्पष्ट आवाजसहितका धेरै मानिसलाई राइफलले गोली हानिरहेको तथा भुइँमा छरपस्ट निष्क्रिय शरीर र पृष्ठभूमिमा आगो लागिरहेको देखिन्छ । सन् २००४ मा बेसलान विद्यालयको घेराबन्दीपछिको उक्त हमला रुसमा सबैभन्दा घातक हमला थियो । रुसी अधिकारीहरूले मृतकको सङ्ख्या अझै बढ्ने अनुमान गरेका छन् । अस्पतालमा अझै एक सय १० जनाको उपचार भइरहेको छ । मुलुक शोकमा डुबेको बेला उद्धारकर्मीहरूले आइतबार पनि जलिरहेको भवनबाट शव निकालिरहेका थिए । आपत्कालीन स्थिति मन्त्रालयले अहिलेसम्म २९ जनाको नाम सार्वजनिक गरेको छ । आगलागीले शवको सनाखत गर्न जटिल बनाएको छ । मन्त्रालयले आइतबार क्षतिग्रस्त संरचनाहरू भत्काउन र भग्नावशेष हटाउनका लागि कार्यक्रम स्थलमा पुग्ने भारी उपकरणहरू आइपुगेको एउटा भिडियो पोस्ट गरेको छ ।
मस्को आक्रमणपछि मृत्युदण्डको प्रावधान फर्काउन पुटिन समर्थकहरूको माग
मस्को कन्सर्ट हलमा शुक्रबार भएको आक्रमणपछि रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनको शासनका वरिष्ठ सदस्यहरूले मृत्युदण्डको सजाय फिर्ता ल्याउन देशलाई आह्वान गरेका छन् । रुसले सन् १९९० को दशकदेखि मृत्युदण्डको सजायमा रोक लगाएको थियो तर दुई दशकयता देशमा भएको सबैभन्दा घातक हमलापश्चात यो प्रावधानलाई हटाउन माग बढिरहेको छ । “हाल मृत्युदण्डको प्रावधानबारे अनेक प्रश्नहरू आइरहेका छन्”, संसदको तल्लो सदन ड्युमामा सत्तारूढ युनाइटेड रसियन पार्टीका प्रमुख भ्लादिमिर भासिलिभले एक भिडियोमार्फत भन्नुभयो, “यो विषयमा निश्चितरूपमा गहिरो, व्यावसायिक र ठोस छलफल गरिनेछ । हाम्रो समाजको अपेक्षाहरू पूरा गर्ने गरी निर्णय लिइनेछ ।” क्रोकस सिटी कन्सर्ट हलमा शुक्रबार भएको आक्रमणमा एक सय ३० जनाभन्दा बढीको मृत्यु भएको थियो । “आतङ्कवाद र हत्याको सन्दर्भमा मृत्युदण्डको सजाय फिर्ता ल्याउन आवश्यक छ”, ड्युमाका सुरक्षा समितिका उपप्रमुख युरी अफोनिनले शनिबार भन्नुभयो । पुटिनका दुई घनिष्ठ सहयोगी पूर्व राष्ट्रपति एवं हाल सुरक्षा परिषद्का उपप्रमुख दिमित्री मेदभेदेव र ड्युमाका सभामुख व्याचेस्लाभ भोलोदिनले पनि आक्रमणपछि आतङ्कवादीलाई नष्ट गर्न आह्वान गर्नुभएको थियो । रुसी संसद्मा पुटिनका समर्थक अन्य दुई पार्टीका प्रमुखहरूले पनि यस विषयमा समर्थन जनाएका थिए । स्वतन्त्र मिडियाजोना समाचार साइटका अनुसार सन् २०२३ मा अधिकारीहरुले १ सय ४३ आतङ्कसँग सम्बन्धित फौजदारी मुद्दा रेकर्ड गरेका थिए । रुसको वित्तीय अनुगमन निगरानी संस्थाले यो महिनाको सुरुमा अन्तर्राष्ट्रिय लैङ्गिक अल्पसङ्ख्यक (एलजिबिटी) अभियानलाई “आतङ्कवादी र चरमपन्थी“ कालोसूचीमा थपेको थियो । पुटिनको पछिल्लो दशकको सबैभन्दा कडा आलोचक एलेक्सी नभाल्नी ‘अतिवाद’ को आरोपमा वर्षौँ जेल सजाय भोग्नेहरुमध्ये हुनुहुन्थ्यो । उहाँको गत महिना आर्कटिक जेल कोलोनीमा मृत्यु भएको हो । रुसले क्रेमलिन विरोधी र युक्रेनका समर्थकहरूलाई लक्षित गर्न आतङ्कवाद तथा चरमपन्थी विरोधी कानूनको व्यापक प्रयोग गरेकाले आलोचकहरूले मृत्युदण्डको सजाय फिर्ता ल्याउने मागलाई लिएर चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । “यदि आतङ्कवादका लागि मृत्युदण्डको सजायलाई अनुमति दिने हो भने यो प्रावधानले कति मानिसहरूलाई मार्नेछ भन्ने अनुमान गर्न सकिन्छ, कुनै हिसाबले आतङ्कवादी नरहेका पनि हाल धेरै जेलमा छन्”, महिला अधिकारकर्मी एलोना पोपोभाले शनिबार टेलिग्राममार्फत भन्नुभयो, “त्रासदीसँग खेल्नु कुनै हिसाबले उचित हुँदैन ।” –––