डा प्रकाश पौड्याल, एमडी, नेपाल नेशनल हस्पिटल कलंकी
नेशनल हस्पिटलले स्थापनाको एक वर्ष पुरा गरेको छ, नयां हस्पिटल संचालनमा के कस्ता जटिलताहरू रहेछन ?
हस्पिटल सञ्चालन गर्न त्यत्ति सहज छैन जति साधारण मानिसहरूले सोच्ने र बुझ्ने गर्दछन् । यो विशुद्व रुपमा मानविय जीवनसँग सम्बन्धित प्राविधिक बिषय हो र यसको सञ्चालन मानविय शरीरको सम्पूर्णको जानकारी तथा ज्ञान भएका चिकित्सकहरूबाट मात्र सम्भव हुन्छ ।
हस्पिटल सञ्चालनको यो पहिलो बर्षमा हस्पिटलको व्यवस्थापन पक्षमा संलग्न हुंदै सरकारले तोकेका आवश्यक पूर्वाधारहरू तयार गर्दै सम्भव भएसम्मको स्वास्थ्य सेवा दिँदै आयौँ । विविध रोगको निधानको लागि आवश्यक अनुसार विशषज्ञहरू जुटाउने काम ग¥यौँ र गर्दै आएका छौं । यसमा कुनै जटिलता छैन ।
स्वास्थ्यको क्षेत्र सवैभन्दा संवेदनशिल क्षेत्र,काठमाडौंको अर्थात उपत्यकामा हस्पिटलको भीडमा नेपाल नेशनल हस्पिटललाई वामे सर्न कत्तिको सकस भइराखेको छ ?
काठमाडौं उपत्यकामा हस्पिटलको भीड त छ नै, तर यहाँको जनघनत्वको आधारमा हेर्नै हो भने यहाँ सञ्चालित हस्पिटलहरू प्रयाप्त छन् जस्तो लाग्दैन । जहाँसम्म नेशनल हस्पिटलको कुरा छ, यो हस्पिटल कलंकीको आवश्यकता अनुसार यो ठाँउमा स्थापना भएको हो । यो सर्वविदित कुरा हो । कलंकीमा अत्याधुनिक प्रविधियुक्त रुपमा उपचार गर्ने हस्पिटलको अभावलाई यो हस्पिटलले पुरा गर्ने काम गरेको छ । यो हस्पिटलप्रति स्थानीय बासिन्दा लगायत सबैले कलंकीको लागि उपयुक्त हस्पिटल भनि मायाँ गरेको हँदा यो हस्पिटलले वामे सर्नमा कुनै किसिमको सकस उठाउनपर्ने हामीले महशुस गरेका छैनौ ।
तपाईहरूको हस्पिटलमा के कस्ता सुविधा रहेका छन् ?
हस्पिटलले दिने सेवाहरू यस प्रकार छन्ः
– विशेषज्ञ चिकित्सकहरूद्वारा उपचार तथा सल्लाह,सुझाव,
– सुविधा सम्पन्न ट्रमा सेन्टर,
– अनुभवी र तालिम प्राप्त स्वास्थ्यकर्मीद्वारा २४ सैं घण्टा नसिङ सेवा
– अत्याधाधुनिक आइसियू (ICU) कक्ष र अपरेशन कक्ष (Operation Theater)
– जनरल वार्ड, क्याविन र Deluxe क्याविनको सुविधा
– अत्याधुनिक प्रयोगशाला (Laboratory),
– अत्याधुनिक Digital X-ray, अल्ट्रासाउण्ड र Ultra Low Dose CT Scanner सुविधा,
– डाइलेसिस सेवा,
– फिजियो थेरापी तथा Rehabilitation,
– आरामदायी प्रतिक्षा स्थान (Waiting Space), Free Wi-Fi र स्वच्छ खानेपानीको सुविधा,
– २४ सैं घण्टा औंषधी बिक्री कक्ष आदि .
बिशषज्ञ चिकित्सा सेवा तर्फ:
१. जनरल फिजिसियन २. शल्य चिकित्सा ३. हाडजोर्नी तथा नशा ४. छाती रोग ५. बाल रोग सेवा, ६. स्त्री रोग तथा प्रसुती ७. नाक, कान र घाँटी ८. मृगौला रोग ( बाल शल्य चिकित्सा !). डेन्टल !!. मधुमेह आदि ।
पूर्वाधारका हिसावले हेर्दा तपाईहरूको हस्पिटल अत्याधुनिक र सुविधासम्पन्न देखिएपनि विरामीको खास फोलो हुन सकेजस्तो देखिदैन, प्रचारको अभाव या अन्य कारण ?
प्रचार प्रसारको केही कमी छ नै त्यसको साथै सडक निर्माणको कारण पनि बिरामीहरूलाई आउन जानमा समस्या धेरै छ, यो रिङ रोड सडकको निर्माण सकेपछि बिरामीहरूको फोलो अप बढी नै हुने छ ।
पछिल्लो समयमा नया“ नया“ अस्पताल खुलिरहेका छन, त्यो पनि काठमाडौंमा, यो देशको वस्तुगत आवश्यक्ता कि व्यापारका लागि ?
यो नेपाल नेशनल हस्पिटल कलंकीको बस्तुगत आवश्यकता हो ।
बाहिर हस्पिटल नभएर औसधोउपचार नपाएर नागरिकको ज्यान अकालमा गइरहेका समाचार दिनहुंजसो आउंछन, यो दयनिय अवस्था कसरी अन्त्य हुन सक्ला ?
उपत्यका बाहिर निजी अस्पतालहरू कम रहे पनि प्रत्येक जिल्लामा सरकारी अस्पताल र स्वास्थ्य चौकीहरूको यथेस्ट व्यवस्था भएका छन् । वर्तमान संघीय संरचनाले गर्दा प्रदेश र स्थानीय तहमा समेत अस्पतालहरूको व्यवस्थित सञ्चालनबाट स्थानीय तहसम्म नै उचित स्वास्थ्य उपचार हुनेछ ।
सेवा विस्तार हुनु् राम्रो कुरा हुदाहुदैपनि निजि हस्पिटलको शुल्क असाध्यै चर्को भएको गुनासो छ, तपाईको हस्पिटलको हकमा चाहि शुल्क कस्तो छ ?
हाम्रो अस्पतालको शुल्क व्यवस्था सर्वसाधारणले उपचार गर्न सक्ने अवस्थाको छ, त्यस्तो चर्को छैन । सहुलियत दरमा तोकिको शुल्कमा पनि गरिब, असहाय तथा कमजोर वर्गको लागि छुटको पनि व्यवस्था छ ।
अस्पतालमा पटक पटक आक्रमण भइरहन्छ, एक ठाउंमा गरिनुपर्ने अपरेशन अर्को ठाउंमा गरिदिने कारण कति विरामीको मृत्यु पनि भएको छ, अस्पतालको यो गैरजम्मेवारीपना कहिलेसम्म ?
यस्तो हुनु राम्रो होइन र यो अवस्था आउनु नै हुदैन, यसमा सम्बन्धित चिकित्सकहरू सचेत रहनु पर्दछ ।
नेपालमा स्वास्थ्यप्रतिको संवेदनशिलता कस्तो पाउनुभएको छ, नागरिक आफ्नो स्वास्थ्यप्रति र राज्य नागरिकको स्वास्थ्यप्रति ?
कसैको स्वास्थ्य खेलवाडको बिषय होइन, यसमा प्रत्येक नागरिक र राज्य संवेदनशिल रहेको छ । नेपालको संविधानको धारा ३५ ले प्रत्येक नागरिकलाई राज्यबाट आधारभुत स्वास्थ्य सेवा निःशुल्क प्राप्त गर्ने हक प्रदान गरेको छ । कार्यान्वयन पक्षलाई जोड दिनुपर्नेछ ।
शिक्षा र स्वास्थ्य कति मुलुकमा निशुल्क छ, नेपालमा यो कति दुरको कुरा हुन सक्ला ?
विकसित मुलुकहरूमा शिक्षा र स्वास्थ्य निःशुल्क तथा न्यून शूल्कमा उपलब्ध गराउने व्यवस्था छ । नेपाल जस्तो विकासोन्मुख देशमा ती व्यवस्था लागु गर्न विविध कारणले ढिलो भएको छ । देशमा भएको राजनीतिक रुपान्तरण पछि नेपाल सरकारले संविधानमा नै व्यवस्था गरी माध्यमिक विद्यालय तहसम्मको शिक्षा निःशुल्क गर्नुका साथै आधारभूत स्वास्थ्य सेवा निःशुुल्क गरी स्वास्थ्य विमाको कार्यक्रम पनि अघि सारेको छ । देशमा राजनीतिक स्थिरता मजबुत भएपछि र विकासले फडर्को मारेपछि शिक्षा र स्वास्थ्य लगायत जनताका आधारभुत कुराहरुमा निःशुल्क र सर्वशसुलभ हुने आशा गरौँ ।
