नेपाली इन्जिनियर माझ चुनावी गर्मी छाएको छ । आगामी मंसिर २८ मा हुने नेपाल इन्जिनियर्स एशोसिएसन (नेइए) को ३२ औं कार्यकारीको चुनावका लागि व्यापक प्रचार–प्रसार चलिरहेको छ । नेतृत्वका लागि मंसिर २८ मा चुनाव हुने भए पनि देशको इञ्जिनियरिङ दिमाग सबै काम छोडेर चुनावी चलखेलमा लागेको असोज २८ भन्दा पहिलेबाटै हो ।
पहिलोपटक देशको संघीय संरचनाअनुसार हुन लागेको यो चुनावबाट एशोसिएसनको केन्द्रीय र सात प्रादेशिक कार्यसमितिहरु चुनिने छन् । सबै विधाका नेपाली इन्जिनियरहरु र आर्किटेक्टहरुको प्रतिनिधित्व गर्ने दाबी छ नेपाल इन्जिनियर्स एशोसिएसनको । तर, आफ्नो यो दाबीलाई अद्यावधिक र सार्थक बनाएर इन्जिनियर समुदायको अधिकतम हिस्सालाई समेट्न कत्तिको सकेको छ नेइएले भन्ने प्रश्न उठेको पनि धेरै भइसकेको छ ।
नेइए नेपाली इन्जिनियरहरुको ट्रेड युनियन हो । अन्य पेशाका यस्ता संघसंस्थाहरु आफ्ना सदस्यहरुको हकहितका सवालमा जति जागरुक र जुझारु देखिन्छन्, त्यति जुझारु नेइए छैन भन्ने आम बुझाई नेपाली इन्जिनियरहरुको छ । नेपाली समाजमा जुन सशक्त र इज्जतदार उपस्थिति नेपाल मेडिकल एशोसिएसन वा नेपाल बार एशोसिएसनको छ, त्यसको दाँजोमा ईन्जिनियर्स एशोसिएसनको उपस्थिति नगण्य लाग्छ । अरु यस्ता पेशागत संगठनहरुले राज्यको निति निर्माण तहमै प्रभाव पार्न सक्ने क्षमता आर्जन गरिसकेका छन्, तर स्थापनाको लामो समयपछि पनि इन्जिनियर्स एशोसिएसनसँग भने त्यस्तो क्षमता छैन ।
इन्जिनियरहरु थोरै हुने र रोजगारीका लागि कुनै पनि समस्या झेल्नुनपर्ने जमानाका इन्जिनियरहरुद्वारा स्थापित संस्था अहिले पनि त्यही जमानामै अड्किरहेको भान हुन्छ । त्यो जमानाका इन्जिनियरहरु लगभग सबैले विदेशमा पढेका थिए भने अहिले देशभित्रै उत्पादन हुने इन्जिनियरहरुको संख्या देश बाहिरबाट आउने भन्दा धेरै भइसकेको छ ।
समाजको जागरुकता बढेको छ, समाजले इन्जिनियरहरुलाई हिजोजस्तो सम्मानको आँखाले मात्र नहेरी आलोचनात्मक आँखाले हेर्न थालेको छ । र, दुःखका साथ भन्नुपर्छ, अहिले वास्तवमा इन्जिनियरहरुप्रतिको सामाजिक दृष्टिकोण घुसखोर र कमिशनखोरका रुपमा मात्र स्थापित हुँदै गइरहेको छ । यो अवस्थामा नयाँ सोच, नयाँ योजना, नयाँ शैली र नयाँ सक्रियताको आवश्यकता देखिन्छ ।
दुःखको कुरा, त्यो सम्भावना यो चुनावले पनि देखाएको छैन । यसपटक पनि कर्मकाण्डी चुनाव, कर्मकाण्डी गतिविधिहरु र कर्मकाण्डी कार्यकालकै सम्भावना देखिन्छ ।
नेपाली इन्जिनियरहरु अत्यन्त नराम्रोसँग राजनीतिकरुपमा विभाजित छन् । विगतदेखि एसोसिएसनका चुनावहरु दलीय समूहका प्रतिस्पर्धाका रुपमा सम्पन्न हुँदै आएका छन् । विगतमा ५/६ समूहसम्म हुन्थे चुनावी प्रतिस्पर्धामा, स्वतन्त्र उम्मेदवारहरु विरलै देखिएका छन् अहिलेसम्म । ठूला वामपन्थी दलहरुको एकताका कारण प्रतिस्पर्धी समूहहरुको संख्या कम भएको छ यसपटक । देशव्यापीरुपमा मुख्यतः दुई समूह मैदानमा छन्, नेपाली कांग्रेस समर्थकहरु ‘प्रजातान्त्रिक समूह’का नाममा र नेकपा समर्थकहरु ‘पेशागत समूह’का नाममा ।
आफूलाई गैरदलीय र गैरराजनीतिक दाबी गर्ने इन्जिनियर समाज नेपालले केन्द्रीय समितिका कोषाध्यक्ष र दुई सदस्य पदमा उम्मेदवारी दिएको छ भने प्रदेश नं ३ मा भने सबै पदहरुमा उम्मेदवारी दिएको छ । अरु प्रदेशमा भने दुई समूहमात्रै देखिएका छन् ।
