काठमाडौं, १९ साउन (असनबजार पत्रिका) : दक्षिणपूर्वी एसियाली विदेश मन्त्रीहरूले ताइवानको बारेमा चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।
चीनले ताइवान वरिपरि ठूलो सैन्य अभ्यास गरी चेतावनी दियो कि स्थितिले प्रमुख शक्तिहरू बीच “खुला द्वन्द्व“ र “अप्रत्याशित परिणामहरू“ निम्त्याउँन सक्छ।
अमेरिकी संसदकी सभामुख न्यान्सी पेलोसी ताइवान भ्रमणपछि बेइजिङलाई आक्रोशित बनाएको केही घन्टापछि चीनले स्वशासित ताइवान वरिपरि आफ्नो ठूलो सैन्य अभ्यास सुरु गरेको छ। “आसियान अन्तर्राष्ट्रिय र क्षेत्रीय अस्थिरतासँग चिन्तित छ, विशेषगरी आसियान क्षेत्रको छेउछाउको क्षेत्रमा हालैको विकास भएको घटना जसले यस क्षेत्रलाई अस्थिर बनाउन सक्छ र अन्ततः ठूला शक्तिहरू बीच गलत गणना, गम्भीर टकराव, खुला द्वन्द्व र अप्रत्याशित परिणामहरू निम्त्याउन सक्छ, जारी विज्ञप्तिमा उल्लेख छ। आसियान देशहरूले अधिकतम संयमता अपनाउन आह्वान गर्दै उत्तेजक कार्यबाट अलग रहन र संयुक्त राष्ट्रसंघको बडापत्र र दक्षिणपूर्वी एसियामा मैत्री तथा सहयोग सन्धिमा प्रचलित सिद्धान्तहरू पालना गर्न आग्रह गरेका छन्। विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “हामी आसियान सदस्य राष्ट्रहरूको आ–आफ्नो एक–चीन नीतिको समर्थनलाई दोहो¥याउँदछौं।“
विज्ञप्तिमा भनिएको छ, शान्ति, स्थायित्व, सुरक्षा र समावेशी तथा दिगो विकासका साझा लक्ष्यका लागि बहुपक्षीयता र साझेदारी, सहयोग, शान्तिपूर्ण सहअस्तित्व र स्वस्थ प्रतिस्पर्धालाई कायम राख्न सम्पूर्ण विश्वलाई सबै नेताहरूको बुद्धिमत्ता र जिम्मेवारी आवश्यक छ । “हामीले सँगै काम गर्नुपर्छ र आसियानले हाम्रो क्षेत्रमा शान्ति, सुरक्षा र विकासको रक्षा गर्न, तनाव कम गर्न आसियानको नेतृत्वमा रहेका संयन्त्रहरू प्रयोग गरी सबै पक्षहरू बीच शान्तिपूर्ण वार्तालाई सहजीकरण गर्न रचनात्मक भूमिका खेल्न तयार छ,“ विज्ञप्तिमा थपिएको छ।
यसैबीच, चिनियाँ जनमुक्ति सेनाको पूर्वी थिएटर कमाण्डले बिहीबार ताइवान टापुको वरिपरि प्रत्यक्ष फायर ड्रिललगायत सैन्य अभ्यास र प्रशिक्षण गतिविधिहरू सञ्चालन गरेको छ। चीन भारी क्रोधित भयो र कम्युनिस्ट राष्ट्रले अमेरिकालाई “मूल्य तिर्ने“ चेतावनी दियो।
पेलोसीको यात्राले अमेरिका–चीन तनावलाई कंग्रेसका अन्य सदस्यहरूले गरेको भ्रमणभन्दा बढी बढाएको छ किनभने उनको प्रतिनिधि सभाको नेताको रूपमा उच्च स्तरको स्थिति छ। उनी सन् १९९७ मा न्युट गिङरिचपछि २५ वर्षमा ताइवानमा आउने पहिलो सभामुख हुन्। चिनियाँ सेनाले पेलोसीको भ्रमणपछि ताइवान स्ट्रेटमा लाइभ–फायर नौसैनिक अभ्यास गर्ने घोषणा गरेको थियो जुन मुख्यतयाः इन्डो–प्यासिफिकको लागि सुरक्षा र आर्थिक गति बढाउनको लागि देखिन्छ। चीनले यसलाई अमेरिकामाथि दबाब बढाउनको लागि चालेको रूपमा पनि हेरिएको छ। जवाफमा पेन्टागनले दक्षिण चीन सागरमा विमान वाहक युद्धपोत पठाएको थियो।
यसअघि चीनले ताइवानको एयर डिफेन्स आइडेन्टिफिकेशन जोन (एडीआईजेड) मा २७ वटा विमान पठाएको थियो, अमेरिकी संसदकी सभामुख न्यान्सी पेलोसीले ताइपेई छाडेको केही घण्टापछि उक्त टापुको रक्षा मन्त्रालयले बुधबार बताएको थियो। ताइवानलाई आफ्नो क्षेत्र भनी दाबी गर्ने र विदेशी सरकारहरूसँग ताइवानी अधिकारीहरूको संलग्नताको विरोध गर्ने चीनले टापुको वरिपरि धेरै सैन्य अभ्यासहरू घोषणा ग¥यो, कडा बयानहरू जारी ग¥यो र बेइजिङका लागि अमेरिकी राजदूत निकोलस बर्न्सलाई बोलाएर पेलोसीको भ्रमणको विरोध गरेको थियो। यसबाहेक कम्बोडियामा हुने आसियान विदेशमन्त्रीहरूको बैठकमा चीनले अमेरिकी विदेशमन्त्री एन्टोनी ब्लिन्केनसँग भेटघाट नगर्ने निर्णय गरेको छ। (एएनआई)
